Dzienny opiekun

Czas trwania: 160 godzin dydaktycznych

Akredytacja Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (art. 39 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3)

Moduł 1: rozwój dziecka w okresie wczesnego dzieciństwa – 20 godzin dydaktycznych

  1. Aspekty rozwoju dziecka – charakterystyka zmian w zakresie rozwoju poznawczego, psychospołecznego i motorycznego na poszczególnych etapach życia dziecka
    • Rozwój poznawczy w koncepcji L. Wygotskiego – etapy rozwoju poznawczego dziecka, pojęcie sfery najbliższego rozwoju
    • Umiejętności psychospołeczne oraz zdolności ruchowo-zmysłowe pojawiające się w poszczególnych etapach życia.
      • okres noworodkowy
      • okres niemowlęcy
      • okres wczesnego dzieciństwa
      • okres przedszkolny
      • okres szkolny
      • dorosłość
    • Stadia rozwoju sensomotorycznego wg Piageta – porównanie w zakresie zmian w poszczególnych sferach rozwoju na określonych etapach życia dziecka
  2. Źródła szans i zagrożeń rozwoju dziecka w wieku do lat 3
    • Szanse i zagrożenia – podstawowe informacje – kontekst definicyjny
    • Rozwój człowieka w okresie prenatalnym – czynniki mające wpływ na rozwój w tym okresie.
    • Rozwój dziecka w wieku do lat 3 – źródła szans i zagrożeń
      • czynnik środowiskowy – społeczny
      • czynnik środowiskowy – rzeczowy
    • Zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci w wieku do lat 3
    • Sygnały ostrzegawcze dotyczące nieprawidłowości w rozwoju dziecka w sferze umysłowej, w sferze emocjonalno-społecznej, w sferze ruchowej
    • Szanse i zagrożenia rozwojowe małego dziecka (studia przypadków)
  3. Mechanizmy rozwoju dziecka
    • Przypomnienie, rozszerzenie i utrwalenie wiadomości o zadaniach rozwojowych w okresie niemowlęcym i poniemowlęcym.
    • Wspomaganie prawidłowego rozwoju umiejętności psychospołecznych oraz zdolności ruchowo-zmysłowych dziecka przez rodziców i osoby w najbliższym otoczeniu dziecka

Moduł 2: stymulowanie wszechstronnego rozwoju dziecka – 90 godzin dydaktycznych

  1. Rozpoznawanie potrzeb rozwojowych dziecka
    • Potrzeby – konteksty definicyjne
    • Potrzeby rozwojowe a potrzeby opiekuńcze – klasyfikacja wg
      • głównych sfer rozwoju i kształtowania się osobowości dziecka
      • głównych środowisk opieki i wychowania
      • właściwości organizmu dziecka
    • Podstawowe informacje na temat rozpoznawania potrzeb małego dziecka – pojęcie diagnozy , specyfika, cele i oczekiwania w diagnostyce małego dziecka
    • Rozpoznawanie potrzeb rozwojowych dziecka (istota, cele, przedmiot i zasady)
      • warunki badania małego dziecka
      • metody stosowane w rozpoznawaniu potrzeb małego dziecka
    • Ocenianie możliwości i potrzeb małego dziecka poprzez obserwowanie
      • kompetencji funkcjonalnych (np. jedzenie)
      • rozwoju spontanicznej aktywności
      • strategii zachowania
      • możliwości autoadaptacji do warunków, w których dziecko przebywa
      • rozpoznawane sygnałów wysyłanych przez dziecko
    • Ćwiczenia w ocenianiu rozwoju dziecka w wieku od 0-3 roku życia (stadia rozwojowe, prawidłowości rozwojowe, zaburzenia oraz wczesne sygnały zaburzeń)
    • Diagnozowanie różnic indywidualnych – ich wpływ na kierunkowe rozwijanie uzdolnień małego dziecka
  2. Planowanie i dokumentowanie rozwoju dziecka w codziennych sytuacjach (powitanie, pożegnanie, posiłki, czynności higieniczne, odpoczynek, zabawa)
    • Zasady zbierania danych do diagnozy, analizy i prognozy rozwoju małego dziecka.
    • Sposoby i rodzaje dokumentowania (wytwory, scenariusze, opisy zajęć, arkusze obserwacyjne)
    • Zasady opisu i interpretacji wyników badań małego dziecka
    • Dokumentacja jako materiał do refleksji i planowania pracy z dzieckiem – przykłady, ćwiczenia
    • Tworzenie planów i programów stymulacji rozwojowej dziecka w codziennych sytuacjach
  3. Kreowanie przedmiotowego i społecznego środowiska rozwoju dziecka (czas, przestrzeń, pomoce do wspierania dziecięcego rozwoju)
    • Organizowanie otoczenia i urządzanie przestrzeni dla małych dzieci – pomieszczenia żłobka, klubu dziecięcego, lokalu opiekuna dziennego
    • Znaczenie otoczenia w wychowaniu i edukacji małego dziecka
      • wyposażenie wnętrza, wystrój, kolorystyka pomieszczeń i sposób adaptacji
      • zagospodarowanie ogrodu, podwórka, placu zabaw
      • sprzęty, kąciki zabaw, zabawki, przedmioty i pomoce pobudzające ożywcze działanie wyobraźni dziecka
    • Rola opiekuna w organizowaniu środowiska społecznego rozwoju dziecka
      • czuwanie nad prawidłowym przebiegiem procesu adaptacji i uspołeczniania dziecka
      • współpraca z rodziną dziecka
      • wizerunek opiekuna-wychowawcy (wymagania psychofizyczne i postawy właściwe dla zawodu , etyka zawodowa)
    • Zapoznanie z rytmiczną organizacją czasu w żłobku/ klubie dziecięcym – ćwiczenia w opracowywaniu ramowego rozkładu dnia
  4. Opieka pielęgnacyjna i zdrowotna nad dzieckiem harmonijnie i nieharmonijnie rozwijającym się
    • Fachowa opieka nad dzieckiem – konteksty definicyjne, zadania i cele opiekuna
    • Pielęgnacja i opieka jako formy stymulacji rozwojowej noworodków i małych dzieci
      • czynniki warunkujące harmonijny rozwój dziecka
      • tryb życia niemowląt i dzieci w wieku poniemowlęcym (karmienie dziecka, zabawa, spacer, pielęgnacja, kąpiel)
      • sprzęty używane przy małym dziecku (odpoczynek, transport, karmienie, zabawa)
    • Opieka pielęgnacyjna nad dzieckiem harmonijnie rozwijającym się w poszczególnych fazach rozwojowych (okres noworodkowy, niemowlęcy i poniemowlęcy)
      • podstawy racjonalnego żywienia
      • edukacja prozdrowotna
    • Choroby infekcyjne, pasożytnicze i zakaźne wieku dziecięcego – rozpoznawanie, podstawowe zasady opieki nad dzieckiem chorym
    • Najczęściej spotykane problemy rozwojowe dzieci w wieku od 0 do 3 lat – specjalne potrzeby rozwojowe, nieharmonijny rozwój
    • Specyfika planowania, organizowania opieki nad dzieckiem nieharmonijnie rozwijającym się oraz dzieckiem ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi
      • postępowanie pielęgnacyjne i opiekuńcze
      • pomoc rodzicom dziecka niepełnosprawnego
  5. Zabawa jako podstawowa forma aktywności dziecka – zabawy eksploracyjne, muzyczne, rytmiczne , plastyczne i techniczne (wspomaganie rozwoju poszczególnych sfer dziecka poprzez ukierunkowaną zabawę, metodyka pracy z dziećmi w formie zindywidualizowanej oraz grupowej z wykorzystaniem proponowanych zabaw)
    • Stymulowanie wszechstronnego rozwoju dziecka
      • podstawowe informacje na temat poszczególnych etapów rozwoju dziecka i sfery najbliższego rozwoju wg L. Wygotskiego
      • zasady wczesnej stymulacji rozwoju małego dziecka -wpływy wychowawcze i opiekuńcze
      • metody stymulacji i korekcji rozwoju małego dziecka
      • pobudzanie twórczej aktywności dziecka- zabawa, wybrane zagadnienia, konteksty definicyjne
    • Metody i formy pracy z małym dzieckiem – rola zabawy w rozwoju dziecka, etapy zabawy, zasady organizowania i wprowadzania dziecka w świat rozmaitych zabaw, rodzaje zabaw
    • Propozycje zabaw i gier dydaktycznych stosowanych do wielowymiarowej stymulacji rozwojowej: eksploracyjne, muzyczne, rytmiczne , plastyczne i techniczne
      • praktyczne zapoznanie się z wybranymi zabawami i grami edukacyjnymi
      • metody pracy z dziećmi w formie zindywidualizowanej oraz grupowej z wykorzystaniem proponowanych zabaw
      • prezentacja wybranych nowoczesnych zabawek i materiałów edukacyjnych i ich zastosowanie w proponowanych zabawach
  6. Wprowadzenie dziecka w kulturę (przegląd literatury dziecięcej, rozwój dziecięcy wg Lwa Wygotskiego)
    • Zapoznanie z teorią L.Wygotskiego – współpraca z innymi ludźmi źródłem rozwoju osobowości dziecka, omówienie zagadnień
      • aktywność dziecka wobec przedmiotów
      • przyswajanie języka
      • poznawanie świata i narzędzi kulturowych
      • wprowadzenie tzw. mediatorów w pracy z małymi dziećmi
    • Wprowadzanie dziecka w świat kultury
      • poszanowanie praw i indywidualności dziecka
      • funkcje literatury dziecięcej, obrazu, teatru, muzyki i in. w rozwoju społeczno-moralnym, emocjonalnym, estetycznym
      • terapeutyczne wartości literatury dziecięcej (biblioterapia)
      • stymulacja umiejętności językowych dziecka
    • Przegląd literatury dziecięcej – wybrane zagadnienia
      • omówienie pozycji z literatury w kontekście potrzeb i możliwości percepcyjnych małego dziecka
      • metodyka zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem opowiadań, baśni, bajek i wierszy
      • rola ilustracji w przekazywaniu treści utworów literackich
  7. Budowanie relacji społecznych z dzieckiem, rodzicami i lokalnymi służbami odpowiedzialnymi za rozwój dziecka (zapoznanie się z rolą i zadaniami poszczególnych instytucji wspierających dziecko i rodzinę, zakres działania instytucji i organizacji pomocy społecznej)
    • Dziecko w relacjach społecznych – budowanie więzi (dziecko – opiekun, dziecko – rówieśnicy)
    • Rodzina jako grupa wsparcia społecznego – funkcje, style wychowania, struktura, typy, model i ich wpływ na funkcjonowanie społeczne dziecka
    • Instytucje wspierające dziecko i rodzinę – ich rola, zadania, cele i zakres działania
      • Ośrodek Pomocy Społecznej
      • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
      • Placówki opiekuńczo-wychowawcze
      • Poradnie psychologiczno – pedagogiczne (państwowe i prywatne)
      • Organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia, organizacje kościelne)
      • Kurator sądowy
      • Dom Samotnej Matki
      • Ośrodki Wsparcia, Domy Pomocy Społecznej, Środowiskowe Domy Samopomocy

Moduł 3: kompetencje opiekuna dziecka – 20 godzin dydaktycznych

  1. Odpowiedzialność prawna opiekuna (zapoznanie się z przepisami prawa)
    • Prawo i jego źródła – podstawowe zagadnienia, konteksty definicyjne
      • funkcje prawa
      • hierarchia aktów prawnych (Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, umowy międzynarodowe, ustawy, rozporządzenia, akty prawa lokalnego)
      • publikacja aktów prawnych
      • zakres obowiązywania prawa
      • gałęzie prawa
    • Prawa człowieka, obywateli Unii Europejskiej, prawa dziecka i rodziny
    • System ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych w Polsce
    • Ubezpieczenia zdrowotne
      • Podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej
      • Rodzaje usług medycznych finansowanych ze środków publicznych
      • Rodzaje usług medycznych, które nie są opłacane ze środków publicznych
    • Narodowy Fundusz Zdrowia – organizacja, zakres działania, zadania dyrektora oddziału wojewódzkiego, zawieranie umów ze świadczeniodawcami, usługi świadczone za częściową lub całkowitą odpłatnością, prawa pacjenta
    • Ubezpieczenia społeczne – fundusze emerytalne
    • Przepisy prawne dotyczące działalności zawodowej – spółka, założenie firmy prywatnej przez osobę fizyczną
  2. Podstawy medycyny ratunkowej (udzielanie dziecku pierwszej pomocy)
    • Medycyna ratunkowa – istota, konteksty definicyjne
    • Łańcuch ratunkowy , czyli kolejność działań podejmowanych w razie wypadku
    • Wzywanie pomocy – przekazywanie istotnych informacji
    • Zasady i sposoby udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach (oparzenie, zadławienie, zakrztuszenie, urazy i zranienia)
    • Resuscytacja
    • Sztuczne oddychanie i masaż pośredni serca – technika łączenia
    • Przedmioty pomocnicze w udzielaniu pierwszej pomocy
    • Zapobieganie wypadkom – zasady bezpieczeństwa i wyposażenie apteczki w żłobku
  3. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy
    • Ochrona pracy – zapoznanie się z przepisami
      • Bezpieczeństwo i higieny pracy
      • Uregulowania prawne z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy
      • Podstawowe obowiązki pracodawcy w dziadzinie bhp
      • Podstawowe prawa i obowiązki pracownika
      • Zagrożenia występujące na stanowisku pracy i środki ochrony przed zagrożeniami
      • Organy nadzoru nad warunkami pracy
      • Ochrona przeciwpożarowa
    • Ergonomiczna organizacja miejsca pracy

Praktyki zawodowe – 30 godzin

  • Warunki przystąpienia do praktyk:
    • Badania sanitarno-epidemiologiczne zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Każdy uczestnik przed podjęciem praktyki przejdzie badania sanitarno-epidemiologiczne na obecność pałeczek Salmonella i Shigella przeprowadzone przez laboratorium Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Łodzi
  • Warunki realizacji praktyk:
    • Praktyka zawodowa będzie realizowana na podstawie opracowanego przez organizatora regulaminu praktyki zawodowej. W trakcie praktyk będzie prowadzony dziennik praktyk, który po ich zakończeniu zostanie zaopiniowany przez opiekuna praktyk.
  • Wymiar godzinowy praktyk:
    • 30 godzin (5 dni roboczych po 6 godzin dziennie)
  • Miejsce odbywania praktyk:
    • Żłobek Montessori, 90-251 Łódź, ul. Jaracza 68
  • Program praktyk
    • Zapoznanie się ze strukturą organizacyjną żłobka i prowadzoną dokumentacją – 3 godziny
    • Poznanie warunków i specyfiki pracy w żłobku – 3 godziny
    • Obserwacja, a następnie samodzielne wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych i higienicznych – 18 godzin
    • Obserwacja, a następnie prowadzenie zajęć indywidualnych i grupowych z dziećmi według wcześniej przygotowanych konspektów – 6 godzin