Czas trwania: 280 godzin dydaktycznych
Minimalne wymagania: średnie wykształcenie
Akredytacja Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3)
Moduł 1: psychopedagogiczne podstawy rozwoju jednostki – 20 godzin dydaktycznych
- Adaptacja jako rezultat rozwoju
- Podstawowe informacje na temat adaptacji – pojęcie adaptacji, kontekst definicyjny.
- Budowanie poczucia bezpieczeństwa u dziecka – psychologiczne teorie przywiązania:
- badania Karola Lorenza i Harriego Harlowa
- teoria więzi Johna Bowlby’ego
- style przywiązania wg Mary Ainsworth
- Wspomaganie adaptacji dziecka i rodzica do nowego środowiska:
- czynniki wspomagające adaptację dziecka w żłobku
- reakcje dziecka na pozostawienie w żłobku
- potrzeby dziecka w pierwszym okresie przebywania w żłobku
- tworzenie warunków do prawidłowej adaptacji dziecka w żłobku
- Przebieg rozwoju w cyklu życia jednostki
- Podstawowe informacje na temat rozwoju człowieka – pojęcie rozwoju, konteksty definicyjne.
- Rozwój tożsamości w koncepcji Erika Eriksona
- bieguny pozytywne i negatywne
- podstawowe cnoty w kolejnych fazach rozwojowych
- szczegółowe omówienie kryzysów rozwojowych w okresie niemowlęcym i wczesnodziecięcym
- Uwarunkowania procesu rozwoju jednostki
- Czynniki osobniczego rozwoju człowieka – rola czynników genetycznych i wpływ środowiska na rozwój człowieka.
- Rozwój człowieka w okresie prenatalnym – czynniki mające wpływ na rozwój w tym okresie.
- Szanse i zagrożenia rozwojowe małego dziecka (studia przypadków)
- Osiągnięcia rozwojowe w poszczególnych etapach życia jednostki
- Umiejętności psychospołeczne oraz zdolności ruchowo-zmysłowe pojawiające się w poszczególnych etapach życia.
- okres noworodkowy
- okres niemowlęcy
- okres wczesnego dzieciństwa
- okres przedszkolny
- okres szkolny
- dorosłość
- Umiejętności psychospołeczne oraz zdolności ruchowo-zmysłowe pojawiające się w poszczególnych etapach życia.
Moduł 2: rozwój dziecka w okresie wczesnego dzieciństwa – 25 godzin dydaktycznych
- Zadania rozwojowe w okresie niemowlęcym i poniemowlęcym
- Przypomnienie, rozszerzenie i utrwalenie wiadomości o zadaniach rozwojowych w okresie niemowlęcym i poniemowlęcym.
- Wspomaganie prawidłowego rozwoju umiejętności psychospołecznych oraz zdolności ruchowo-zmysłowych dziecka przez rodziców i osoby w najbliższym otoczeniu dziecka.
- Aspekty rozwoju dziecka – charakterystyka zmian w zakresie rozwoju poznawczego, psychospołecznego i motorycznego na poszczególnych etapach życia dziecka
- Stadia rozwoju sensomotorycznego Piageta – porównanie w zakresie zmian w poszczególnych sferach rozwoju na określonych etapach życia dziecka.
- Źródła szans i zagrożeń rozwoju dziecka w wieku do lat 3
- Szanse i zagrożenia – podstawowe informacje – kontekst definicyjny
- Rozwój dziecka w wieku do lat 3 – źródła szans i zagrożeń
- czynnik środowiskowy – społeczny
- czynnik środowiskowy – rzeczowy
- Neurologiczne podstawy rozwoju dziecka
- Zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci w wieku do lat 3.
- Objawy dyspraksyjne u niemowląt i małych dzieci.
- Standardy w rozwoju psychoruchowym dziecka do lat 3.
- Sygnały ostrzegawcze dotyczące nieprawidłowości w rozwoju dziecka w sferze umysłowej, w sferze emocjonalno-społecznej, w sferze ruchowej.
- Mechanizmy rozwoju dziecka
- Tworzenie warunków wspierania rozwoju dziecka do lat 3 zgodnie ze standardami neuropedagogiki
Moduł 3: stymulowanie wszechstronnego rozwoju dziecka – 120 godzin dydaktycznych
- Rozpoznawanie potrzeb rozwojowych dziecka
- Potrzeby – konteksty definicyjne.
- Potrzeby rozwojowe a potrzeby opiekuńcze – klasyfikacja wg:
- głównych sfer rozwoju i kształtowania się osobowości dziecka
- głównych środowisk opieki i wychowania
- właściwości organizmu dziecka
- Podstawowe informacje na temat rozpoznawania potrzeb małego dziecka – pojęcie diagnozy , specyfika, cele i oczekiwania w diagnostyce małego dziecka.
- Rozpoznawanie potrzeb rozwojowych dziecka (istota, cele, przedmiot i zasady):
- warunki badania małego dziecka.
- metody stosowane w rozpoznawaniu potrzeb małego dziecka
- Ocenianie możliwości i potrzeb małego dziecka poprzez obserwowanie:
- kompetencji funkcjonalnych (np. jedzenie)
- rozwoju spontanicznej aktywności
- strategii zachowania
- możliwości autoadaptacji do warunków, w których dziecko przebywa
- rozpoznawanie sygnałów wysyłanych przez dziecko.
- Ćwiczenia w ocenianiu rozwoju dziecka w wieku od 0-3 roku życia (stadia rozwojowe, prawidłowości rozwojowe, zaburzenia oraz wczesne sygnały zaburzeń).
- Diagnozowanie różnic indywidualnych – ich wpływ na kierunkowe rozwijanie uzdolnień małego dziecka
- Planowanie i dokumentowanie rozwoju dziecka w codziennych sytuacjach (powitanie, pożegnanie, posiłki, czynności higieniczne, odpoczynek, zabawa)
- Zasady zbierania danych do diagnozy, analizy i prognozy rozwoju małego dziecka.
- Sposoby i rodzaje dokumentowania (wytwory, scenariusze, opisy zajęć, arkusze obserwacyjne).
- Zasady opisu i interpretacji wyników badań małego dziecka
- Dokumentacja jako materiał do refleksji i planowania pracy z dzieckiem – przykłady, ćwiczenia.
- Tworzenie planów i programów stymulacji rozwojowej dziecka w codziennych sytuacjach.
- Kreowanie przedmiotowego i społecznego środowiska rozwoju dziecka (czas, przestrzeń, pomoce do wspierania dziecięcego rozwoju)
- Organizowanie otoczenia i urządzanie przestrzeni dla małych dzieci – pomieszczenia żłobka, klubu dziecięcego, lokalu opiekuna dziennego.
- Znaczenie otoczenia w wychowaniu i edukacji małego dziecka:
- wyposażenie wnętrza, wystrój, kolorystyka pomieszczeń i sposób adaptacji
- zagospodarowanie ogrodu, podwórka, placu zabaw
- sprzęty, kąciki zabaw, zabawki, przedmioty i pomoce pobudzające ożywcze działanie wyobraźni dziecka
- Rola opiekuna w organizowaniu środowiska społecznego rozwoju dziecka:
- czuwanie nad prawidłowym przebiegiem procesu adaptacji i uspołeczniania dziecka
- współpraca z rodziną dziecka
- wizerunek opiekuna-wychowawcy (wymagania psychofizyczne i postawy właściwe dla zawodu , etyka zawodowa)
- Zapoznanie z rytmiczną organizacją czasu w żłobku/ klubie dziecięcym – ćwiczenia w opracowywaniu ramowego rozkładu dnia.
- Opieka pielęgnacyjna i zdrowotna nad dzieckiem prawidłowo i nieprawidłowo rozwijającym się
- Fachowa opieka nad dzieckiem – konteksty definicyjne, zadania i cele opiekuna.
- Pielęgnacja i opieka jako formy stymulacji rozwojowej noworodków i małych dzieci
- czynniki warunkujące prawidłowy rozwój dziecka:
- tryb życia niemowląt i dzieci w wieku poniemowlęcym (karmienie dziecka, zabawa, spacer, pielęgnacja, kąpiel)
- sprzęty używane przy małym dziecku (odpoczynek, transport, karmienie, zabawa)
- Opieka pielęgnacyjna nad dzieckiem prawidłowo rozwijającym się w poszczególnych fazach rozwojowych (okres noworodkowy, niemowlęcy i poniemowlęcy):
- podstawy racjonalnego żywienia
- edukacja prozdrowotna
- Choroby infekcyjne, pasożytnicze i zakaźne wieku dziecięcego – rozpoznawanie, podstawowe zasady opieki nad dzieckiem chorym.
- Najczęściej spotykane problemy rozwojowe dzieci w wieku od 0 do 3 lat – specjalne potrzeby rozwojowe.
- Specyfika planowania, organizowania opieki nad dzieckiem ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi :
- postępowanie pielęgnacyjne i opiekuńcze.
- pomoc rodzicom dziecka niepełnosprawnego
- Zabawa jako podstawowa forma aktywności dziecka – zabawy eksploracyjne, muzyczne, rytmiczne , plastyczne i techniczne (wspomaganie rozwoju poszczególnych sfer dziecka poprzez ukierunkowaną zabawę, metodyka pracy z dziećmi w formie zindywidualizowanej oraz grupowej z wykorzystaniem proponowanych zabaw)
- Stymulowanie wszechstronnego rozwoju dziecka:
- podstawowe informacje na temat poszczególnych etapów rozwoju dziecka i sfery najbliższego rozwoju wg L. Wygotskiego
- zasady wczesnej stymulacji rozwoju małego dziecka -wpływy wychowawcze i opiekuńcze
- metody stymulacji i korekcji rozwoju małego dziecka
- pobudzanie twórczej aktywności dziecka- zabawa, wybrane zagadnienia, konteksty definicyjne
- Metody i formy pracy z małym dzieckiem – rola zabawy w rozwoju dziecka, etapy zabawy, zasady organizowania i wprowadzania dziecka w świat rozmaitych zabaw, rodzaje zabaw.
- Propozycje zabaw i gier dydaktycznych stosowanych do wielowymiarowej stymulacji rozwojowej: eksploracyjne, muzyczne, rytmiczne , plastyczne i techniczne:
- praktyczne zapoznanie się z wybranymi zabawami i grami edukacyjnymi
- metody pracy z dziećmi w formie zindywidualizowanej oraz grupowej z wykorzystaniem proponowanych zabaw
- prezentacja wybranych nowoczesnych zabawek i materiałów edukacyjnych i ich zastosowanie w proponowanych zabawach
- Stymulowanie wszechstronnego rozwoju dziecka:
- Wprowadzenie dziecka w kulturę (przegląd literatury dziecięcej, rozwój dziecięcy wg Lwa Wygotskiego)
- Zapoznanie z teorią L.Wygotskiego – współpraca z innymi ludźmi źródłem rozwoju osobowości dziecka, omówienie zagadnień:
- aktywność dziecka wobec przedmiotów
- przyswajanie języka,
- poznawanie świata i narzędzi kulturowych
- wprowadzenie tzw. mediatorów w pracy z małymi dziećmi.
- Wprowadzanie dziecka w świat kultury:
- poszanowanie praw i indywidualności dziecka
- funkcje literatury dziecięcej, obrazu, teatru, muzyki i in. w rozwoju społeczno-moralnym, emocjonalnym, estetycznym
- terapeutyczne wartości literatury dziecięcej (biblioterapia)
- stymulacja umiejętności językowych dziecka
- Przegląd literatury dziecięcej – wybrane zagadnienia:
- omówienie pozycji z literatury w kontekście potrzeb i możliwości percepcyjnych małego dziecka
- metodyka zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem opowiadań, baśni, bajek i wierszy
- rola ilustracji w przekazywaniu treści utworów literackich
- Zapoznanie z teorią L.Wygotskiego – współpraca z innymi ludźmi źródłem rozwoju osobowości dziecka, omówienie zagadnień:
- Budowanie relacji społecznych z dzieckiem, rodzicami i lokalnymi służbami odpowiedzialnymi za rozwój dziecka (zapoznanie się z rolą i zadaniami poszczególnych instytucji wspierających dziecko i rodzinę, zakres działania instytucji i organizacji pomocy społecznej)
- Dziecko w relacjach społecznych – budowanie więzi (dziecko – opiekun, dziecko – rówieśnicy)
- Rodzina jako grupa wsparcia społecznego – funkcje, style wychowania, struktura, typy, model i ich wpływ na funkcjonowanie społeczne dziecka.
- Instytucje wspierające dziecko i rodzinę – ich rola, zadania, cele i zakres działania:
- Ośrodek Pomocy Społecznej
- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
- Placówki opiekuńczo-wychowawcze
- Poradnie psychologiczno – pedagogiczne (państwowe i prywatne)
- Organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia, organizacje kościelne)
- Kurator sądowy
- Dom Samotnej Matki
- Ośrodki Wsparcia, Domy Pomocy Społecznej, Środowiskowe Domy Samopomocy
Moduł 4: kompetencje opiekuna dziecka – 35 godzin dydaktycznych
- Odpowiedzialność prawna opiekuna (zapoznanie się z przepisami prawa)
- Prawo i jego źródła – podstawowe zagadnienia, konteksty definicyjne:
- funkcje prawa
- hierarchia aktów prawnych (Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, umowy międzynarodowe, ustawy, rozporządzenia, akty prawa lokalnego)
- publikacja aktów prawnych
- zakres obowiązywania prawa
- gałęzie prawa
- Prawa człowieka, obywateli Unii Europejskiej, prawa dziecka i rodziny.
- System ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych w Polsce
- Ubezpieczenia zdrowotne:
- Podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej
- Rodzaje usług medycznych finansowanych ze środków publicznych
- Rodzaje usług medycznych, które nie są opłacane ze środków publicznych
- Narodowy Fundusz Zdrowia – organizacja, zakres działania, zadania dyrektora oddziału wojewódzkiego, zawieranie umów ze świadczeniodawcami, usługi świadczone za częściową lub całkowitą odpłatnością, prawa pacjenta
- Ubezpieczenia społeczne – fundusze emerytalne.
- Przepisy prawne dotyczące działalności zawodowej – spółka, założenie firmy prywatnej przez osobę fizyczną
- Prawo i jego źródła – podstawowe zagadnienia, konteksty definicyjne:
- Podstawy medycyny ratunkowej (udzielanie dziecku pierwszej pomocy)
- Medycyna ratunkowa – istota, konteksty definicyjne.
- Łańcuch ratunkowy , czyli kolejność działań podejmowanych w razie wypadku.
- Wzywanie pomocy – przekazywanie istotnych informacji.
- Zasady i sposoby udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach (oparzenie, zadławienie, zakrztuszenie, urazy i zranienia).
- Resuscytacja.
- Sztuczne oddychanie i masaż pośredni serca – technika łączenia.
- Przedmioty pomocnicze w udzielaniu pierwszej pomocy.
- Zapobieganie wypadkom – zasady bezpieczeństwa i wyposażenie apteczki w żłobku
- Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy
- Ochrona pracy – zapoznanie się z przepisami
- Bezpieczeństwo i higieny pracy
- Uregulowania prawne z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy
- Podstawowe obowiązki pracodawcy w dziadzinie bhp
- Podstawowe prawa i obowiązki pracownika
- Zagrożenia występujące na stanowisku pracy i środki ochrony przed zagrożeniami
- Organy nadzoru nad warunkami pracy
- Ochrona przeciwpożarowa
- Ergonomiczna organizacja miejsca pracy.
- Ochrona pracy – zapoznanie się z przepisami
- Umiejętności radzenia sobie ze stresem i rozwiązywania problemów (w tym trening interpersonalny i warsztaty komunikacyjne)
- Źródła i poziomy stresu – podstawowe informacje, konteksty definicyjne:
- Fizjologiczne i psychologiczne reakcje stresowe.
- Jak radzić sobie ze stresem – proces i konstruktywne strategie.
- Autodestruktywne strategie radzenia sobie ze stresem – uzależnienia.
- Rola wsparcia społeczne w kontrolowaniu, blokowaniu i pozbywaniu się stresu
- Wpływ umiejętności radzenia sobie ze stresem na zdrowie człowieka.
- Sytuacje problemowe – podstawowe informacje, konteksty definicyjne:
- problemy socjalne
- fazy rozwiązywania problemów
- strategia rozwiązywania problemów
- przeszkody w rozwiązywaniu problemów
- Źródła i poziomy stresu – podstawowe informacje, konteksty definicyjne:
- Emisja głosu. (świadome operowanie głosem, poznanie technik relaksacyjno-oddechowej)
- Wprowadzenie:
- obszary przydatności (konieczności) prawidłowej emisji głosu
- komunikacja werbalna
- elementy autoprezentacji (z wyszczególnieniem prawidłowej wymowy)
- Zagadnienia teoretyczne z zakresu budowy i zasad funkcjonowania aparatu mowy.
- Zasady działania mechanizmu oddechowego w mowie oraz jego najpopularniejsze dysfunkcje.
- Praktyczne ćwiczenia :
- oddechowe
- fonacyjne
- artykulacyjne, dotyczące usprawnienia działania i poprawienia świadomości operowania aparatem artykulacyjnym (język, wargi, żuchwa)
- relaksacyjne
- podsumowujące (gry integracyjne, prezentacje poszczególnych uczestników itp.)
- Najczęstsze problemy i pułapki fonetyczne języka polskiego.
- Ogólne zagadnienia dotyczące tzw. higieny głosu
- Sztuka wystąpień publicznych (opanowanie tremy, mowa ciała – postawa i gesty, elementy perswazji oraz zasady dobrego wizerunku)
- Wprowadzenie:
PRAKTYKI ZAWODOWE – 80 godzin
- Warunki przystąpienia do praktyk:
- Badania sanitarno-epidemiologiczne zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Każdy uczestnik przed podjęciem praktyki przejdzie badania sanitarno-epidemiologiczne na obecność pałeczek Salmonella i Shigella przeprowadzone przez laboratorium Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Łodzi
- Warunki realizacji praktyk:
- Praktyka zawodowa będzie realizowana na podstawie opracowanego przez organizatora regulaminu praktyki zawodowej. W trakcie praktyk będzie prowadzony dziennik praktyk, który po ich zakończeniu zostanie zaopiniowany przez opiekuna praktyk.
- Wymiar godzinowy praktyk:
- 80 godzin (10 dni roboczych po 8 godzin dziennie)
- Miejsce odbywania praktyk:
- Żłobek Montessori, 90-251 Łódź, ul. Jaracza 68
- Program praktyk :
- Zapoznanie się ze strukturą organizacyjną żłobka i prowadzoną dokumentacją – 8 godzin
- Poznanie warunków i specyfiki pracy w żłobku – 8 godzin
- Obserwacja, a następnie samodzielne wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych i higienicznych – 40 godzin
- Obserwacja, a następnie prowadzenie zajęć indywidualnych i grupowych z dziećmi według wcześniej przygotowanych konspektów – 24 godziny