Opiekunka w żłobku lub klubie dziecięcym – uzupełniające

Czas trwania: 80 godzin dydaktycznych

Akredytacja Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3)

Moduł 1: stymulowanie wszechstronnego rozwoju dziecka – 60 godzin dydaktycznych

Rozpoznawanie potrzeb rozwojowych dziecka
- Potrzeby – konteksty definicyjne
- Potrzeby rozwojowe a potrzeby opiekuńcze – klasyfikacja wg
  - głównych sfer rozwoju i kształtowania się osobowości dziecka
  - głównych środowisk opieki i wychowania
  - właściwości organizmu dziecka
- Podstawowe informacje na temat rozpoznawania potrzeb małego dziecka – pojęcie diagnozy , specyfika, cele i oczekiwania w diagnostyce małego dziecka
- Rozpoznawanie potrzeb rozwojowych dziecka (istota, cele, przedmiot i zasady)
  - warunki badania małego dziecka
  - metody stosowane w rozpoznawaniu potrzeb małego dziecka
- Ocenianie możliwości i potrzeb małego dziecka poprzez obserwowanie
  - kompetencji funkcjonalnych (np. jedzenie)
  - rozwoju spontanicznej aktywności
  - strategii zachowania
  - możliwości autoadaptacji do warunków, w których dziecko przebywa
  - rozpoznawane sygnałów wysyłanych przez dziecko
- Ćwiczenia w ocenianiu rozwoju dziecka w wieku od 0-3 roku życia (stadia rozwojowe, prawidłowości rozwojowe, zaburzenia oraz wczesne sygnały zaburzeń)
- Diagnozowanie różnic indywidualnych – ich wpływ na kierunkowe rozwijanie uzdolnień małego dziecka
Źródła szans i zagrożeń rozwoju dziecka w wieku do lat 3
- Szanse i zagrożenia – podstawowe informacje – kontekst definicyjny
- Rozwój dziecka w wieku do lat 3 – źródła szans i zagrożeń
  - czynnik środowiskowy – społeczny
  - czynnik środowiskowy – rzeczowy
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka
- Pielęgnacja i opieka jako formy stymulacji rozwojowej noworodków i małych dzieci
  - czynniki warunkujące prawidłowy rozwój dziecka:
  - tryb życia niemowląt i dzieci w wieku poniemowlęcym (karmienie dziecka, zabawa, spacer, pielęgnacja, kąpiel)
  - sprzęty używane przy małym dziecku (odpoczynek, transport, karmienie, zabawa)
- Stymulowanie wszechstronnego rozwoju dziecka:
  - podstawowe informacje na temat poszczególnych etapów rozwoju dziecka i sfery najbliższego rozwoju wg L. Wygotskiego
  - zasady wczesnej stymulacji rozwoju małego dziecka -wpływy wychowawcze i opiekuńcze
  - metody stymulacji i korekcji rozwoju małego dziecka
  - pobudzanie twórczej aktywności dziecka- zabawa, wybrane zagadnienia, konteksty definicyjne
- Metody i formy pracy z małym dzieckiem – rola zabawy w rozwoju dziecka, etapy zabawy, zasady organizowania i wprowadzania dziecka w świat rozmaitych zabaw, rodzaje zabaw.
- Propozycje zabaw i gier dydaktycznych stosowanych do wielowymiarowej stymulacji rozwojowej: eksploracyjne, muzyczne, rytmiczne , plastyczne i techniczne:
  - praktyczne zapoznanie się z wybranymi zabawami i grami edukacyjnymi
  - metody pracy z dziećmi w formie zindywidualizowanej oraz grupowej z wykorzystaniem proponowanych zabaw
  - prezentacja wybranych nowoczesnych zabawek i materiałów edukacyjnych i ich zastosowanie w proponowanych zabawach
Innowacyjne metody planowania, organizowania, monitorowania i dokumentowania procesu rozwoju dziecka
- Zasady zbierania danych do diagnozy, analizy i prognozy rozwoju małego dziecka.
- Sposoby i rodzaje dokumentowania (wytwory, scenariusze, opisy zajęć, arkusze obserwacyjne).
- Zasady opisu i interpretacji wyników badań małego dziecka
- Dokumentacja jako materiał do refleksji i planowania pracy z dzieckiem – przykłady, ćwiczenia.
- Tworzenie planów i programów stymulacji rozwojowej dziecka w codziennych sytuacjach.
- Rola opiekuna w organizowaniu środowiska społecznego rozwoju dziecka:
  - czuwanie nad prawidłowym przebiegiem procesu adaptacji i uspołeczniania dziecka
  - współpraca z rodziną dziecka
  - wizerunek opiekuna-wychowawcy (wymagania psychofizyczne i postawy właściwe dla zawodu , etyka zawodowa)
Budowanie relacji społecznych z dzieckiem, rodzicami i lokalnymi służbami odpowiedzialnymi za rozwój dziecka (zapoznanie się z rolą i zadaniami poszczególnych instytucji wspierających dziecko i rodzinę, zakres działania instytucji i organizacji pomocy społecznej)
- Dziecko w relacjach społecznych – budowanie więzi (dziecko – opiekun, dziecko – rówieśnicy)
- Rodzina jako grupa wsparcia społecznego – funkcje, style wychowania, struktura, typy, model i ich wpływ na funkcjonowanie społeczne dziecka.
- Instytucje wspierające dziecko i rodzinę – ich rola, zadania, cele i zakres działania:
  - Ośrodek Pomocy Społecznej
  - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
  - Placówki opiekuńczo-wychowawcze
  - Poradnie psychologiczno – pedagogiczne (państwowe i prywatne)
  - Organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia, organizacje kościelne)
  - Kurator sądowy
  - Dom Samotnej Matki
  - Ośrodki Wsparcia, Domy Pomocy Społecznej, Środowiskowe Domy Samopomocy

Moduł 2: kompetencje opiekuna dziecka – 20 godzin dydaktycznych

Odpowiedzialność prawna opiekuna (zapoznanie się z przepisami prawa)
- Prawo i jego źródła – podstawowe zagadnienia, konteksty definicyjne:
  - funkcje prawa
  - hierarchia aktów prawnych (Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, umowy międzynarodowe, ustawy, rozporządzenia, akty prawa lokalnego)
  - publikacja aktów prawnych
  - zakres obowiązywania prawa
  - gałęzie prawa
- Prawa człowieka, obywateli Unii Europejskiej, prawa dziecka i rodziny.
- System ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych w Polsce
- Ubezpieczenia zdrowotne:
  - Podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej
  - Rodzaje usług medycznych finansowanych ze środków publicznych
  - Rodzaje usług medycznych, które nie są opłacane ze środków publicznych
- Narodowy Fundusz Zdrowia – organizacja, zakres działania, zadania dyrektora oddziału wojewódzkiego, zawieranie umów ze świadczeniodawcami, usługi świadczone za częściową lub całkowitą odpłatnością, prawa pacjenta
- Ubezpieczenia społeczne – fundusze emerytalne.
- Przepisy prawne dotyczące działalności zawodowej – spółka, założenie firmy prywatnej przez osobę fizyczną
Umiejętności radzenia sobie ze stresem i rozwiązywania problemów (w tym trening interpersonalny i warsztaty komunikacyjne)
- Źródła i poziomy stresu – podstawowe informacje, konteksty definicyjne:
  - Fizjologiczne i psychologiczne reakcje stresowe.
  - Jak radzić sobie ze stresem – proces i konstruktywne strategie.
  - Autodestruktywne strategie radzenia sobie ze stresem – uzależnienia.
  - Rola wsparcia społeczne w kontrolowaniu, blokowaniu i pozbywaniu się stresu
  - Wpływ umiejętności radzenia sobie ze stresem na zdrowie człowieka.
- Sytuacje problemowe – podstawowe informacje, konteksty definicyjne:
  - problemy socjalne
  - fazy rozwiązywania problemów
  - strategia rozwiązywania problemów
  - przeszkody w rozwiązywaniu problemów